مظفر شاهدی

مبانی روش‌شناختی و معرفت‌شناسانه تاریخ‌نگاری؛ تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با دکتر مظفر شاهدی به عنوان سوال اول بفرمائید نظر شما درباره ضرورت تاریخنگاری انقلاب اسلامی چیست؟مقدمتاً باید عرض کنم، از منظر سیاسی و اجتماعی و بلکه فلسفه سیاسی، مفهوم انقلاب و به‌تبع آن، پدیده انقلاب، در معنای مدرن خود، احتمالاً و شاید حتی بشود گفت قطعاً، مهمترین و تأثیرگذارترینِ تمام رخداد‌ها و تحولاتِ سیاسی و اجتماعیِ تاریخِ عصر جدید محسوب می‌شده است. در این میان،‌ اگرچه گاه دامنه معنایی محتوایی و پدیداریِ انقلاب با چنان تساهل و گشودگی‌ای درک و تحلیل می‌شود که هر تحول و تغییرِ سیاسی و اجتماعیِ خرد و کلانی در جوامع انسانی در شمار «انقلاب» احصاء می‌شود؛ اما اگر بخواهیم با عنایتِ به‌معیارها و شاخص‌هایِ علمی- نظریِ آکادمیکِ سخت‌گیرانه‌ترِ صورت‌بندی‌شدهِ موردِ وفاقِ صاحبانِ آراء، ‌انقلاب و ‌پدیده‌های انقلابی را مورد سنجش و داوری قرار بدهیم، آن‌گاه رقمِ نهاییِ انقلاباتِ مدرنِ سیاسی اجتماعیِ بزرگِ موفقی که از قرن هجدهم میلادی تاکنون در گوشه و کنار عالم به‌وقوع پیوسته است،‌ در معنای دقیق و مورد وثوقِ خود، از تعداد انگشتان دو دست فراتر نخواهد رفت! که در آن میان انقلاب اسلامی ایران هم با توجه به‌مجموعه ویژگی‌ها و شاخص‌هایی که داشته است در ردیف آخرینِ همان انقلابات انگشت‌شمارِ بزرگ جهان قرار دارد.علی‌ایحال، طی قریب به‌ 44 سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در 22 بهمن 1357 سپری می‌شود، تاکنون هزاران کتاب، مقاله، جستار، تحلیل، یادداشت و غیره در سطوحِ گوناگون و با اهداف و اغراضِ مختلف، هم از سوی ایرانیان و هم توسط محققان، اندیشمندان و آگاهانِ به‌امورِ خارجی و غیرایرانی، در داخل و خارج از ایران نوشته و, ...ادامه مطلب

تولد يك انقلاب؛ جايگاه جريان‌هاي سياسي مختلف در پيروزي انقلاب اسلاميگفت‌وگو با دكتر مظفر شاهدي گفت‌وگوكننده: رحمت رمضاني پرسش 1: جریان های سیاسی مبارز علیه رژیم پهلوی به چند گروه تقسیم می شدند و چرا آنها قادر نبودند رژیم سیاسی مستقر را تغییر دهند؟ پاسخ 1: در همين ابتداي بحث بايد تصريح كنم كه، اگر به‌هر دليلي،‌ جريان اسلامگراي تحت رهبري آيت الله خميني، در سال‌هاي 1356- 1357، وارد عرصه مبارزات سياسي و اجتماعي نمي‌شد، به‌هيچ عنوان، اعتراضات و انتقادات سياسي ساير گروهها و جريان‌هاي سياسيِ منتقد و مخالف رژيم پهلوي، تا آن اندازه نمي‌توانست گسترش يابد كه موقعيت حكومت وقت را با خطر يا چالشي جدي روبرو سازد. به‌عبارت دقيق‌تر، در صورت عدم حضور جريان اسلامگرايِ سراسرگسترش‌يابنده و خارج از شمارِ تحت رهبري آيت الله خميني در عرصه تحولات سياسي و اجتماعيِ سال‌هاي 1356- 1357، رژيم پهلوي، قادر بود، به‌سهولت و به‌سرعت، تمام ديگر گروهها و جريان‌هاي سياسيِ منتقد و مخالف را، سركوب و از عرصه سياسي و اجتماعي كشور حذف كند. بنابراين، نقش و جايگاه جريان اسلامگراي تحت رهبري آيت الله خميني در شكل‌گيري، گسترش و پيروزي انقلاب مردم ايران در بهمن سال 1357 تعيين‌كننده بود.اما در باره جريان‌هاي سياسي منتقد و مخالف رژيم پهلوي بايد عرض كنم، در آستانه شكل‌گيري انقلاب، در سال‌هاي 1356- 1357، ما با چهار جريان كلي منتقد و مخالف حكومت وقت مواجه هستيم: اولين و مهمترين جريان سياسي مخالف رژيم پهلوي در آن برهه، جريان اسلامگراي تحت رهبري آيت الله خميني بود كه چنان‌كه عرض كردم، مهمترين و تعيين‌كننده‌ترين جريان سياسي وقت محسوب مي‌شد. جرياني كه من عنوان ملي‌گرايان ليبرال را براي آنها انتخاب كرده‌ام،‌ دومين جريان سيا, ...ادامه مطلب

  مربوط به كرونولوژي حرف مربوط به مقاطع حرف مربوط به كليدي حرف مربوط به انقلاب حرف مربوط به مشروطه حرف مربوط به ايران حرف : 1283- 1288  مظفر شاهدي  آغاز تحركات مربوط به مشروطه حرف ‌خواهي از منابر و تكايا: 1 محرم 1322/ 27 اسفند 1283   تاريخ به‌فلك بستن و چوب زدن بازرگانان قند: 14 شوال 1323/ 20, ...ادامه مطلب

  در آستانه انقلاب اسلامي (به‌مناسبت 26 دي سالروز خروج شاه از كشور)؛ گفت‌وگو با مظفر شاهديگفت‌وگو از: رحمت رمضانيپرسش 1: دو دیدگاه در مورد فرار شاه از ایران وجود دارد برخی معتقدند شاه تا آنجا که می‌توانست با خشن ترین صورت دست به سرکوب مخالفان پرداخت، اما زمانی‌که سرانجام دریافت که دیگر با سرکوب، قلع‌وقمع معترضان و کشتار مردم نمی‌تواند به سلطنتش ادامه دهد، لاجرم فرار کرد. در مقابل دیگران معتقد بودند که شاه راضی به کشتار نبود و در نتیجه تسلیم انقلاب شد و تصمیم به ترک کشور گرفت.پاسخ 1: واقعيت اين است كه پاسخ‌ دقيق و صريح به‌اين‌گونه قضاوت‌ها و نگرش‌هاي كلي خيلي آسان نيست و مستلزم مباحثي تفصيلي است؛ چه اين‌كه براي فهم اين موضوع كه وقتي از سركوب خشن سخن به‌ميان مي‌آوريم مقصودمان اشاره به‌چه معيارها و يا شاخص‌هايي است؛ هم‌چنين است ابهام در معناي تسليم شدن شاه در برابر انقلابيون. در هر حال آنچه مسلم است فرايند به‌سقوط كشانيدن رژيم پهلوي و پيروزي نهايي انقلاب اسلامي در بهمن سال 1357 آسان به‌دست نيامد و چنان نبود كه به‌مجرد آشكارتر شدن مخالفت‌هاي عموم مردم كشور با حكومت پهلوي، محمدرضاشاه به‌سرعت به‌اين نتيجه اخلاقي! رسيده باشد كه ديگر نمي‌تواند و اساساً علاقمند نيست بر ملتي ناراضي سلطنت كند. لااقل از هنگام كودتاي 28 مرداد 1332 بدانسو كاملاً آشكار شده بود كه رژيم پهلوي در روندي كه, ...ادامه مطلب

  اعلامیه بی‌طرفی ارتش و پیروزی انقلاب اسلامی ایران مظفر شاهدی  [email protected]  اگرچه وقتی شاه در 26 دی ‌ماه 1357 ایران را ترک کرد، دیگر تقریباً بر همه کسانی که اطلاع بسنده‌ای از اوضاع سیاسی و اجتماعی جاری و ساری در ایران داشتند، آشکار شده بود که نظام شاهنشاهی پهلوی را هیچ گونه امیدی به‌بقا و تداوم حیات نیست؛ با این حال، هنوز، دولت بختیار که به ‌تاز‌‌گی از مجلس دوره 24 شورای ملی رأی اعتماد گرفته بود...,اعلامیه بی طرفی ارتش,اعلامیه بی طرفی ارتش شاهنشاهی ایران,اعلاميه بيطرفي ارتش,تهیه اعلامیه بیطرفی ارتش شاهنشاهی ایران,امضا کنندگان اعلامیه بی طرفی ارتش ...ادامه مطلب

  پیروزی انقلاب اسلامی و پیام تشکرآمیز رهبری انقلاب (23 بهمن 1357) مظفر شاهدی [email protected] هر چند هنوز تهدیدات باقی بود، اما در پایان روز22بهمن 1357 دیگر از ارکان حاکمیت پهلوی، که دولت بختیار مهم‌ترین آنها محسوب می‌شد، اثری باقی نبود و چنین بود که، وقتی آیت‌الله امام خمینی، در روز23بهمن 1357به‌شرح زیر، برای ملت ایران پیام دادند، آشکارتر شد که، انقلاب اسلامی ایران، به‌پیروزی رسیده است...,پیروزی اسلامی,پیروزی اسلامی در 22 بهمن,پیروزی اسلامی هدیه غیبی بود,پیروزی اسلامی ایران+مقاله,پیروزی اسلامی و دهه فجر,پیروزی اسلامی و دستاوردهای آن,پیروزی اسلامی 22 بهمن,پیروزی اسلامی در چه سالی بود,پیروزی اسلامی مقاله,پیروزی اسلامی برای کودکان ...ادامه مطلب