مظفر شاهدی

رديابي فرايند كودتای 28 مرداد 1332در گفت‌وگو با دكتر مظفر شاهدیگفت‌وگو از: هادی اسفندیاریپرسش 1: اخیرا اسنادی در رابطه با نقش انگلیس در کودتای 28 مرداد 1332 از سوی موسسه غیرانتفاعی آرشیو امنیت ملی امریکا منتشر شده است. این اسناد به موضوع "پیشنهاد بریتانیا برای سازمان‌دهی کودتا در ایران" می‌پردازد. نقش انگلیس در کودتای 28 مرداد اظهر من الشمس است. اما به نظر شما اهداف و انگیزه‌های امریکا از انتشار این اسناد چیست؟ آیا می‌شود گفت امریکا با انتشار این قبیل اسناد به دنبال آن است تا انگلیس را طراح کودتا معرفی کرده و به نوعی خود را تبرئه کند؟پاسخ پرسش 1: واقعیت این است كه این فرمایش شما فقط نوعی حدس و استنباط است و به‌درستی آشكار نیست كه آمریكایی‌ها از انتشار این اسناد جدید دقیقاً چه انگیزه یا اهدافی را دنبال می‌كنند. در هر حال در این‌كه اولین بار انگلیسی‌ها موضوع و ضرورت انجام كودتا علیه دولت دكتر محمد مصدق را مطرح و پیشنهاد كردند تردید كمی وجود دارد و این معنا چیز تازه‌ای نیست و در منابع و اسنادی هم كه پیش از این منتشر شده بود به‌وضوح قابل ردیابی و دسترسی است. ضمن این‌كه این اسناد هم به‌هر دلیل یا انگیزه‌ای كه منتشر شده باشد باز هم به‌هیچ وجه حتی نمی‌تواند نقش و جایگاه مؤثر آمریكایی‌ها در وقوع كودتای 28 مرداد را كم‌رنگ جلوه بدهد. تاكنون هم در باره نقش و حضور پررنگ و چه‌بسا تعیین‌كننده آمریكایی‌ها در عملیات كودتا تردیدی نشده است و در این راستا منابع و مدارك بسنده‌ای وجود داشته است. علاوه بر این قرینه‌ای وجود ندارد كه نشان دهد در این مقطع خاصی كه شاهدش هستیم چنان تغییر یا تحولی در روابط فیمابین انگلیس و آمریكا (بالاخص در مورد ایران) به‌وجود آمده باشد كه آمریكایی‌ها تصمیم گرفته باشند , ...ادامه مطلب