مظفر شاهدی

داوری تاریخ: زنان ایرانی از عهد باستان تا دوران معاصردر گفت‌وگو با دکتر مظفر شاهدیگفت‌وگو از: مرضیه سهامی‌احمدپرسش 1: زنان یکی از مهمترین نقش‌آفرینان عرصه عمومی هر جامعه‌ای به‌حساب می‌آیند. مرور تاریخ تحولات اجتماعی و سیاسی ایران نیز نمونه‌های فراوانی از این امر با خود دارد. به‌نظر شما مهمترین و نخستین عرصه ورود زنان به‌عنوان نقش‌آفرین اجتماعی کدام دوره تاریخی و واقعه است؟شاهدی: واقعیت این است که وقتی اسناد، منابع و قراینِ قابل دسترس را بررسی می‌کنیم درمی‌یابیم که زنان در مقاطع مختلف تاریخ چندهزار سالهِ اخیر ایران، به‌انحاء گوناگون، در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی و حتی نظامی- امنیتی ایران‌زمین نقش‌های مستقیم و غیرمستقیمِ دیرپایی داشته‌اند. حتی در تاریخ اسطوره‌ای و دنیای پهلوانی ایران هم، ما به‌وضوح می‌توانیم از نقش و جایگاهِ گاه بسیار مؤثر زنان در حیات سیاسی و اجتماعی و بلکه نظامی ایران اطلاعاتی به‌دست بیاوریم. چنان‌که در شاهنامه فردوسی که نه‌تنها تاریخ شاهان بلکه تاریخ اقشار گوناگون مردم ایران‌زمین است، ما بار‌ها به‌اسامی زنانی برمی‌خوریم که علاوه بر نقش‌های اجتماعی و سیاسی، حتی در میادین نبرد نظامی رودر رو با خصمِ انیرانی حضوری پررنگ و دلیرانه دارند. در سنگ‌نبشته‌ها و پیکره‌های سنگیِ برجای مانده از تاریخ باستانیِ ایران هم ما به‌تناوب با نماد‌های زنانه روبرو می‌شویم. ضمن این‌که هیچ سند، مدرک یا قرینه‌ای وجود ندارد که نشان دهد در تاریخ باستانی ایران، که تا آستانه فتح ایران توسط اعراب مسلمان در ربع اول قرن هفتم میلادی ادامه می‌یابد، رویکردی مردسالارانه و زن‌ستیزانه از جامعه ایرانی ارائه داده و جایگاه زنان را تخویف دهد. هم‌چنان‌که در دوران پادشاهی سلسله ساسانیان، ما شاهد به‌پادشاه, ...ادامه مطلب

مبانی روش‌شناختی و معرفت‌شناسانه تاریخ‌نگاری؛ تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با دکتر مظفر شاهدی به عنوان سوال اول بفرمائید نظر شما درباره ضرورت تاریخنگاری انقلاب اسلامی چیست؟مقدمتاً باید عرض کنم، از منظر سیاسی و اجتماعی و بلکه فلسفه سیاسی، مفهوم انقلاب و به‌تبع آن، پدیده انقلاب، در معنای مدرن خود، احتمالاً و شاید حتی بشود گفت قطعاً، مهمترین و تأثیرگذارترینِ تمام رخداد‌ها و تحولاتِ سیاسی و اجتماعیِ تاریخِ عصر جدید محسوب می‌شده است. در این میان،‌ اگرچه گاه دامنه معنایی محتوایی و پدیداریِ انقلاب با چنان تساهل و گشودگی‌ای درک و تحلیل می‌شود که هر تحول و تغییرِ سیاسی و اجتماعیِ خرد و کلانی در جوامع انسانی در شمار «انقلاب» احصاء می‌شود؛ اما اگر بخواهیم با عنایتِ به‌معیارها و شاخص‌هایِ علمی- نظریِ آکادمیکِ سخت‌گیرانه‌ترِ صورت‌بندی‌شدهِ موردِ وفاقِ صاحبانِ آراء، ‌انقلاب و ‌پدیده‌های انقلابی را مورد سنجش و داوری قرار بدهیم، آن‌گاه رقمِ نهاییِ انقلاباتِ مدرنِ سیاسی اجتماعیِ بزرگِ موفقی که از قرن هجدهم میلادی تاکنون در گوشه و کنار عالم به‌وقوع پیوسته است،‌ در معنای دقیق و مورد وثوقِ خود، از تعداد انگشتان دو دست فراتر نخواهد رفت! که در آن میان انقلاب اسلامی ایران هم با توجه به‌مجموعه ویژگی‌ها و شاخص‌هایی که داشته است در ردیف آخرینِ همان انقلابات انگشت‌شمارِ بزرگ جهان قرار دارد.علی‌ایحال، طی قریب به‌ 44 سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در 22 بهمن 1357 سپری می‌شود، تاکنون هزاران کتاب، مقاله، جستار، تحلیل، یادداشت و غیره در سطوحِ گوناگون و با اهداف و اغراضِ مختلف، هم از سوی ایرانیان و هم توسط محققان، اندیشمندان و آگاهانِ به‌امورِ خارجی و غیرایرانی، در داخل و خارج از ایران نوشته و, ...ادامه مطلب

  (10 اردیبهشت روز ملی خلیج فارس گرامی باد) گذری بر پیشینه تاریخی نام "خلیج فارس" مظفر شاهدی  [email protected] در نوشتار حاضر تلاش خواهد شد با تکيه بر شماري از منابع و کتب تاريخي به گونه‌اي مختصر و موجز پيشينه تاريخي کاربرد نام « خليج فارس» براي آبراه بسيار مهم و استراتژيک خليج فارس مورد بررسي، بازکاوي و يادآوري قرار گيرد. تا قبل از ورود آرياييان به فلات ايران در منابع آسوري از خليج فارس با عنوان,گذری,پیشینه,تاریخی,خلیج,فارس ...ادامه مطلب